Inburgering
In 2017 hebben 800 statushouders ervoor gekozen om hun traject bij het Alfa-college in te kopen. Ondanks krimp bij de andere aanbieders in de regio hebben wij een duidelijke stijging kunnen realiseren. Wellicht hangt dit samen met onze stijging van de slagingspercentages en de stijging van de deelnemerstevredenheid (8,4).
Bij de afdeling Educatie & Inburgering kunnen statushouders zich op verschillende manieren voorbereiden op het inburgeringsexamen. Op basis van een intakegesprek en een intaketoets wordt bekeken welk standaardprogramma het meest geschikt is en wordt bepaald op welk niveau (A2, B1 of B2) mogelijk wordt uitgestroomd. Naast deze standaardtrajecten bieden we ook aangepaste trajecten aan, afgestemd op de behoefte van de statushouder om betere aansluiting te vinden bij een opleiding of werk en voorbereidend op duurzame participatie. Doorstroom van inburgeraars naar een beroepsopleiding blijft zonder aanvullende voorbereiding moeizaam.
Veel docenten hebben in 2017 hun NT2-bevoegdheid gehaald bij een gekwalificeerde instelling door een opleiding af te ronden die we intern hebben aangeboden. Verder zijn meerdere docenten bevoegd geworden door een EVC procedure. Beide acties hebben ertoe geleid dat we een groot aantal bevoegde docenten in dienst hebben.
2017 stond in het teken om de private inburgeringsactiviteiten minimaal kostendekkend uit te voeren. Dit hebben we kunnen realiseren door diverse procesaanpassingen te doen in de facturatie en door een verhoging van de productiviteit van docenten. Beide maatregelen hebben effect op het binnenhalen van de gelden enerzijds en het besparen van kosten anderzijds. In 2017 is verder een begin gemaakt met het automatiseren van processen waarin het uitgangspunt is dat we de processen aanpassen aan de beschikbare systemen binnen het Alfa college.
In 2017 is verregaande samenwerking tot stand gekomen met de gemeente Groningen en de gemeenten Hoogeveen-de Wolden, Midden-Drenthe en Hardenberg.
Convenant: ‘Inburgeren? In Groningen doen we het samen!’
In Groningen is het convenant ‘Inburgeren? In Groningen doen we het samen’ afgesloten. De gemeente Groningen streeft ernaar om met meerdere organisaties uit de stad te komen tot een integrale aanpak voor haar statushouders en inburgeraars. Hiervoor is in maart 2017 een convenant ondertekend door samenwerkende partijen, nl. Gemeente Groningen, Hanzehogeschool, Noorderpoort en Alfa-college.
Het convenant zet in op innovatieve en creatieve ontwikkelingen, waarbij het realiseren van een maatwerkaanpak voor statushouders ten behoeve van duurzame integratie en participatie centraal staat. Wij zetten in op een verrijking van het inburgeringstraject, waardoor er gelijktijdig met de inburgering parallelle trajecten worden ingezet waarbij wordt uitgegaan van de mogelijkheden en talenten van de statushouder.
We hebben de statushouders verdeeld in vier doelgroepen van analfabeet tot hoog opgeleid. Om duurzaam te participeren brengen we per leerprofiel in kaart wat een statushouder nodig heeft aan maatschappelijke begeleiding, inburgering, scholing of toeleiding naar werk, om duurzaam te participeren. Wij stellen vast dat op basis van huidige wet- en regelgeving belemmeringen in het huidige systeem het niet mogelijk maken om vrijuit te bouwen aan de gewenste maatwerktrajecten en projecten. Daardoor ontstaat er een situatie waarbij een beroep wordt gedaan op extra financiële middelen. Door het ontschotten van bestaande middelen kan dit worden voorkomen. Ook de huidige wet- en regelgeving geeft onvoldoende ruimte voor een maatwerktraject.
Een pilotproject betreft de doelgroep analfabeten waarvan bekend is dat ze niet kunnen doorstromen naar het inburgeringtraject. Hiervoor zal ontheffing aangevraagd moeten worden. Deze groep moet binnen de huidige wet- en regelgeving voldoen aan de 600 uur-norm. Aan de pilot nemen 24 tot 30 analfabeten uit Gemeente Groningen deel. Het traject bestaat uit 5 dagdelen werken en 5 dagdelen scholing per week. Het traject is afgestemd op het taalniveau en op de talenten van de cursisten en hoofdzakelijk gericht op duurzame participatie. Hierbij wordt gewerkt aan de basiscompetenties, zoals zelfredzaamheid, werknemerschap en sleutelvaardigheden zoals taal en rekenen. Het traject is vooral gericht op toepasbaarheid in het dagelijks functioneren. Door werken (binnen een beschermde werkomgeving) en leren te combineren wordt de kans vergroot op een succesvol traject richting (vrijwilligers)werk en/of opleiding.
Er is een gezamenlijk coördinatiepunt ingericht waar vanuit een uitgebreide intake een haalbaar trajectplan kan worden opgesteld met realistische doelen. Hierbij wordt rekening gehouden met de capaciteiten en talenten van de statushouder, maar ook met de krapte op de arbeidsmarkt. Het coördinatiepunt is ook een plek waar alle ingrediënten voor een maatwerktraject bekend zijn. Alle projecten, scholingen en andere initiatieven die ten behoeve van het maatwerktraject van een statushouder kunnen worden ingezet, zijn geregistreerd.
Naast het inburgeringstraject volgen de statushouders een taalstage. Met een taalstage vergroot de statushouder zijn kans op succesvolle inburgering of op het vinden van werk. Het hoofddoel van de stage is het verbeteren van de Nederlandse taalvaardigheden. Daarnaast zoeken we stageplaatsen die passen bij de opleiding of het werk dat een cursist in zijn of haar thuisland heeft gedaan en/of wil gaan doen in Nederland. Dit zorgt tevens voor een goed beroepsbeeld. Tijdens deze stage maken ze taalopdrachten, waardoor ze de vaktaal leren en werknemersvaardigheden en -competenties ontwikkelen. Hiervoor is een stageboek ontwikkeld. Op dit moment zijn er zo’n 50 statushouders geplaatst vanuit verschillende leerprofielen. De convenantpartners geven het goede voorbeeld en stellen elk minstens vijf plaatsen beschikbaar.
Verbreding Inburgering in Zuid-Drenthe
In nauwe samenwerking met de gemeenten Hoogeveen, de Wolden en Midden-Drenthe heeft het Alfa-college voor een groep inburgeraars uit deze drie gemeenten een verbredingsprogramma inburgering ontwikkeld en in uitvoering gebracht, dat wordt gefinancierd door deze gemeenten. Cursisten met een opleidingsachtergrond vergelijkbaar met afgerond middelbaar onderwijs volgen een extra programma van drie dagdelen per week waarin een combinatie wordt gelegd vanuit de inburgering met het beroepenveld door middel van taalstages. De gemeenten werven actief taalstageplekken, waar mogelijk in de beroepsachtergrond van de cursisten, waar cursisten maximaal twee dagen per week taalstage lopen. Daarnaast volgen de cursisten drie dagdelen een extra programma gericht op het aanleren van vaktaal, communicatie en taal op de werkvloer van de taalstageplek en een verdiepende oriëntatie op de Nederlandse arbeidsmarkt. In 2017 zijn achtereenvolgens twee groepen van 30 cursisten van start gegaan met dit programma.
Samenwerking gemeente Hardenberg en het Regionaal Techniek Centrum (RTC)
Omdat het erg lastig is voor anderstaligen om in een betaalde baan terecht te komen en er een tekort is aan technisch personeel, hebben de gemeente Hardenberg en het RTC van het Alfa-college de samenwerking gezocht om te kijken wat zij op dit gebied voor elkaar kunnen betekenen. Het Alfa-college neemt een starttoets af en zo nodig een leerbaarheidstest. Het RTC onderzoekt of de inburgeraars voldoende praktische vaardigheden hebben om bij een werkgever aan het werk te kunnen.
Omdat de gemeente het financieel mogelijk maakt om het opleidingstraject te bekostigen voor in eerste instantie zes kandidaten, hebben we een start kunnen maken. Er zijn twee statushouders gestart in september met een BBL-leer/werktraject bij RTC installatietechniek. Tot dusver verloopt het traject voor hen zeer succesvol. De taal blijft natuurlijk een aandachtspunt, met name vakjargon is lastig. De praktijk gaat hen goed af.
Specifieke projecten rondom Inburgering
Theatervoorstelling ‘Burgeren’
In Groningen is de theatervoorstelling ‘Burgeren’ georganiseerd en zijn de eerste Europass-certificaten uitgereikt. In januari 2017 was het Alfa-college te gast bij gemeente Groningen. De Stadjers (consulenten, raadsleden en beleidsmedewerkers) en onze studenten (inburgeraars en mbo-studenten) maakten kennis met elkaar door de theatervoorstelling 'Burgeren' en gesprekken na afloop.
Na een fantastische voorstelling ontvingen de inburgeraars een Europass-certificaat van de gemeente Groningen. Vanuit het convenant 'Inburgeren In Groningen doen we samen!', waar het Alfa-college deel van uitmaakt, worden taalstages georganiseerd. Tijdens deze stages worden taalopdrachten uitgevoerd en verworven competenties in beeld gebracht, waarvoor de cursisten een Europass ontvangen. De eerste certificaten werden na afloop van de voorstelling uitgereikt.
Zingend inburgeren
Studenten van PW/MZ in Hardenberg begeleiden inburgeraars en ouderen onder begeleiding van een dirigent bij het zingen van Nederlandstalige liedjes in samenwerking met de Stuw, een welzijnsorganisatie. Dit vindt plaats in de buurtkamer. Het blijkt uit onderzoek dat mensen de taal gemakkelijker leren als ze zingen. Het is erg leuk om te zien hoe jong en oud (de kinderen van de inburgeraars of de kleinkinderen van de ouderen) op een muzikale wijze bezig zijn met taal en liedjes.
Themadagen burgerschap
Op de themadagen burgerschap in Hoogeveen zijn workshops gegeven waarbij mbo-studenten zich een voorstelling hebben kunnen maken wat het betekent om je eigen land te moeten ontvluchten en wat het betekent om dan een totaal onbekende taal te moeten leren. Mbo-studenten en inburgeraars zijn met elkaar in gesprek geraakt en hebben vooral ook ingezoomd op de persoonlijke omstandigheden, achtergrond en toekomstdromen. Op deze wijze is meer begrip voor elkaar gekweekt.
Voorbereiding op MBO en HBO
Onder de vluchtelingen bevindt zich een grote groep jongeren die zich willen voorbereiden op het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger onderwijs, middels het schakel- of het voorbereidend jaar. De groep statushouders die in september 2018 naar het schakeljaar gaat, willen we beter voorbereiden. Het betreft ongeveer 50 cursisten. De afdeling Educatie & Inburgering zet voor deze groep in 2017 naast de reguliere inburgering extra dagdelen in met daarin lessen studievaardigheden, digitale vaardigheden, rekenen, Engels en de voorbereiding op de instaptoets van het schakeljaar mbo niveau 3 en 4. Dit extra dagdeel wordt door het UAF gefinancierd.
Voorbereidende schakeltrajecten richting MBO Hoogeveen en Hardenberg.
Medio 2017 zijn we gestart met het innovatietraject ‘A t/m Z’ (van Aanmelding tot Zelfstandigheid). Hierin onderzoeken we hoe we de statushouder kunnen voorbereiden op het mbo en hoe we het mbo kunnen voorbereiden op de statushouder. Hiervoor worden enkele ondersteunende trainingen en workshops ontwikkeld.
Educatie
In 2017 is nog geen duidelijkheid gekomen op welke wijze een eventuele overheveling van de WEB-middelen naar gemeentefondsen gaat plaatsvinden. De centrumgemeenten hebben om deze reden besloten het huidige beleid voort te zetten. Dit betekent dat we door een onderhandse inkoopprocedure de WEB-middelen voor 2017 en 2018 toegekend hebben gekregen. Alle educatie-activiteiten in de gemeenten Groningen, Tynaarlo, Noordenveld, Westerkwartier, Hoogeveen en de Wolden kunnen we in 2017 en 2018 voortzetten.
Op het gebied van de formele educatie kreeg het Alfa-college als eerste ROC in Nederland een diploma-erkenning voor Educatie (Nederlandse taal, rekenen, op verschillende niveaus). Dit resulteerde in 2017 in de eerste 10 diploma’s. Autochtone en anderstalige cursisten werden altijd al getoetst op hun kennis van het Nederlands en rekenen, maar op het Alfa-college kunnen zij hun scholing afronden met een examen dat leidt naar een diploma. Het Alfa-college heeft de examinering ingericht volgens het bijbehorende inspectiekader. Het formele diploma is nog niet algemeen erkend, maar het is wel een belangrijke stap op de weg naar een (betaalde) baan of het kunnen volgen van een beroepsopleiding. Daarnaast is het voor cursisten een erkenning van hun inspanningen om actief te participeren in onze maatschappij.
Op het gebied van non-formele educatie worden voor diverse gemeenten educatieve trajecten aangeboden. Hieronder worden een aantal van deze trajecten verder uitgelicht.
Taalhuizen
In alle gemeenten waar wij educatieve trajecten aanbieden, wordt gewerkt aan de aanpak van laaggeletterdheid door ‘Taal voor het leven’. Hiervoor participeren we in gemeentelijke stuurgroepen en provinciale bondgenootschappen. Een onderdeel van deze aanpak zijn de Taalhuizen. In onze samenwerkingsgemeenten is de taalhuiscoördinator altijd een docent van het Alfa-college. Meestal is hiervoor extra financiering vanuit de gemeenten beschikbaar gesteld. De Taalhuizen vallen onder non-formele educatie. Er kan laagdrempelig en vraaggericht geoefend worden met de verhoging van de basisvaardigheden lezen, schrijven, spreken, luisteren, rekenen en digitale vaardigheden tot en met niveau 2F. Het Taalhuis leidt niet toe naar een diploma. Het gaat er bij het Taalhuis om dat volwassen laaggeletterden juist kunnen oefenen met de onderdelen waarmee ze in het dagelijks leven moeite hebben. De taalhuiscoördinator doet de intakes en inventariseert de leerwensen van de cursist. Daarnaast stuurt de taalhuiscoördinator de taalvrijwilligers aan. Indien mogelijk wordt de cursist door de taalhuiscoördinator doorverwezen naar de formele Educatie waar mogelijkerwijs een diploma kan worden behaald. Het Taalhuis is er voor iedereen, zowel voor volwassen NT2-leerders als volwassen NT1-leerders.
TaalWerkt
Het verbeteren van communicatiematerialen is onderdeel van ons project ‘TaalWerkt’. We passen de communicatiemiddelen aan binnen het Alfa-college, maar adviseren ook andere bedrijven. Vanuit het project ‘TaalWerkt’ geven we een nieuwe impuls aan onze taalambassadeurs (ervaringsdeskundigen) en hebben we een leespanel opgericht. Tevens is er een boekje ontwikkeld met tips om eenvoudig te communiceren. Het UMCG heeft na een eerdere bijeenkomst over laaggeletterdheid besloten de standaardbrieven aan patiënten anders en duidelijker te schrijven. Educatiegroepen hebben hieraan een mooie bijdrage geleverd. Op basis hiervan zijn de brieven sterk verbeterd.
SUPERMAMA!
In 2017 is het traject SUPERMAMA! gestart. SUPERMAMA! heeft als hoofddoel het vergroten van kansen op (financiële) zelfredzaamheid van moeders met jonge kinderen. Het project wordt breed ingezet in de gemeente Westerkwartier. De resultaten uit dit eerste traject in Grootegast waren boven verwachting: moeders leren over de (taal)ontwikkeling van hun kind en hoe zij hierbij kunnen ondersteunen. Zij werken aan empowerment. Zij verbeteren hun eigen basisvaardigheden en onderzoeken de mogelijkheden naar (vrijwilligers)werk of opleiding. Ook wordt aandacht besteed aan budgettering. Het traject is geschikt voor moeders met een taalniveau NT1 en NT2 vanaf A2 met kinderen tot 12 jaar. Opvang voor niet-schoolgaande kinderen is geregeld.
Entree NT2
We hebben onze geïntegreerde opleiding op niveau 1 Entree NT2 verder vormgegeven in zowel Groningen, Hoogeveen als Hardenberg. Deelnemers zonder vooropleiding in het land van herkomst kunnen in combinatie met inburgering de assistentenopleiding Entree in diverse profielen volgen. Entree NT2 is een goed voorbeeld van hoe inburgering en het leren van de taal kan worden gecombineerd met het volgen van een beroepsopleiding. De studenten kunnen instromen vanaf taalniveau A1 en volgen een programma van een of twee jaar waarmee ze zich kunnen kwalificeren voor doorstroom naar een opleiding op niveau 2 of naar de arbeidsmarkt. Het intensieve programma wordt gevolgd gedurende 5 dagen per week waarbinnen de studenten naast hun entree-programma met de bijbehorende beroepspraktijkvorming ook een dag extra les volgen om te voldoen aan hun inburgering.
We hebben goede resultaten geboekt met de doorstroom van studenten Entree NT2 naar de reguliere Entree-opleidingen en veel studenten hebben hun Entree-opleiding succesvol afgerond met een diploma en zijn doorgestroomd naar mbo niveau 2. We signaleren echter in toenemende mate knelpunten binnen de mbo-opleidingen op niveau 2,3 en 4 op het gebied van in- en uitstroom van anderstalige studenten.
In 2017 hebben we gericht aandacht besteed aan de doorstroom van anderstalige cursisten en studenten vanuit educatie/inburgering en Entree NT2 naar het reguliere mbo-onderwijs. Zowel kansen, mogelijkheden als knelpunten en problemen zijn in beeld gebracht op de verschillende locaties. Uit deze analyse blijkt dat anderstalige studenten die instromen in reguliere mbo-opleidingen nog onvoldoende taalvaardigheden beheersen, met name vaktaal, en daarnaast niet de in Nederland verwachte studievaardigheden vanuit het land van herkomst hebben meegekregen waardoor ze vastlopen in hun studie en dit helaas te vaak leidt tot uitval. Deze problematiek heeft het Alfa-college ook landelijk gedeeld met andere ROC’s en het ministerie van OCW. In 2017 heeft het Alfa-college deelgenomen aan diverse gesprekken van de MBO Raad met de ministeries van OCW en SZW om de problematiek van anderstaligen in het mbo duidelijk voor het voetlicht te brengen. Dit heeft geresulteerd in een werkbezoek van het ministerie van OCW aan het Alfa-college. We pleiten vanuit onze rol in de kerngroep ‘Educatie en nieuwkomers in het MBO’ bij de MBO Raad gezamenlijk met andere ROC’s voor een andere onderwijsaanpak, een andere visie en meer tijd voor kansrijke anderstalige studenten om uitval te voorkomen en er nog meer voor te zorgen dat ook anderstalige studenten succesvol met een diploma aan de slag kunnen op de arbeidsmarkt. Hiervoor bewegen we ons in brede netwerken met gemeenten, andere scholen, instellingen en bedrijven.